પરિચય
આજના યુગમાં ખેતીમાં સંતુલિત પોષણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની ગયું છે. iron(Fe) એ એક મહત્વનું micronutrients છે, જે છોડ માટે ક્લોરોફિલના ઉત્પાદન અને સ્વસ્થ વૃદ્ધિ માટે જરૂરી છે. જો જમીનમાં આયર્નની ઉણપ થઈ જાય, તો છોડના પાંદડા પીળા પડી જાય (chlorosis) અને વૃદ્ધિ અટકી જાય.
આ સમસ્યાનું ઉકેલ છે chelated iron fertilizer! ✅
chelated iron એ એક ખાસ પ્રકારનું fertilizer છે, જે છોડ માટે ઝડપી અને અસરકારક રીતે iron પૂરૂં પાડે છે.
આ લેખમાં chelated iron શું છે, તેના Benefits, Uses અને યોગ્ય dose વિશે સંપૂર્ણ માહિતી મળશે.

📌 ચીલેટેડ આયર્ન શું છે?
What is chelated iron fertilizer?
chelated iron એ એક Chelated micronutrients છે, જેમાં આયર્ન એક “ચીલેટિંગ એજન્ટ” સાથે બંધાયેલું હોય છે, જે તેને પાણીમાં ઓગળવાનું અને જમીનમાં વધુ સમય ટકી રહેવાનું સરળ બનાવે છે.
✅ સામાન્ય આયર્ન ખાતર જમીનમાં ઝડપથી અનઉપયોગી થઈ શકે છે, જ્યારે ચીલેટેડ આયર્ન જમીનમાં સ્થિર રહે છે અને છોડ તેને સરળતાથી શોષી શકે.
🌱 મુખ્ય ચીલેટેડ આયર્નના પ્રકારો:
How many type of Chelated iron fertilizer
ચીલેટેડ આયર્ન (Fe) પ્રકાર | શ્રેષ્ઠ ઉપયોગ માટે מתאים છે | ઉપયોગીપન |
---|---|---|
Fe-EDTA | તટસ્થ અથવા થોડી એસિડિક જમીન | Foliar spray માટે શ્રેષ્ઠ |
Fe-DTPA | તટસ્થથી અલ્કલાઈન જમીન | ડ્રિપ સિંચાઈ માટે ઉત્તમ |
Fe-EDDHA | વધારે ક્ષારિય (alkaline) જમીન માટે | ઝમીનમાં લાંબું ટકે |
📌 જો તમારી જમીન ક્ષારિય હોય, તો Fe-EDDHA શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે!
🌿 ચીલેટેડ આયર્નના ફાયદા
What benefits of chelated iron fertilizer for plants
✅ ઝડપી અને અસરકારક પોષણ – પાક સરળતાથી આયર્ન શોષી શકે.
✅ પાંદડાઓના પીળા પડવાના લક્ષણો (chlorosis) અટકાવે.
✅ ફોટોસિંથેસિસમાં સુધારો કરીને વૃદ્ધિ અને ફળધારામાં વધારો કરે.
✅ Foliar spray અને drip irrigation માટે શ્રેષ્ઠ છે.
✅ મોટાભાગના પાક માટે અસરકારક.
📌 શું તમારું પાક પીળા પડી ગયું છે? તો ચીલેટેડ આયર્ન એ તમારી સમસ્યાનું ઉકેલ છે!
ચીલેટેડ આયર્ન Vs સામાન્ય આયર્ન ખાતર – તફાવત શું છે?
Chelated iron for plant vs regular iron for plant
📌 કેટલાક ખેડૂતભાઈઓ ફક્ત સામાન્ય આયર્ન ખાતર વાપરે છે, પણ તેનો સંપૂર્ણ લાભ છોડ સુધી પહોંચતો નથી! કેમ? 🤔
વિશિષ્ટતા | ચીલેટેડ આયર્ન (Fe-EDDHA, Fe-EDTA, Fe-DTPA) | સામાન્ય આયર્ન (Ferrous Sulphate, Iron Oxide) |
---|---|---|
ઉપયોગિતા | જમીનમાં સ્થિર અને વધુ લાંબો સમય ઉપલબ્ધ રહે | જમીનના રાસાયણિક પ્રતિક્રિયામાં પોષક તત્ત્વો “લોક” થઈ જાય |
ઉપયોગ પદ્ધતિ | Foliar spray, drip irrigation અને soil application બન્ને માટે શ્રેષ્ઠ | મુખ્યત્વે માત્ર soil application માટે જ ઉપયોગી |
અસર કરવાની ઝડપ | ઝડપી અસર કરે (7-10 દિવસમાં ફેરફાર જોવા મળે) | ધીમું કાર્ય કરે (15-20 દિવસ) |
ઉત્પાદન પર અસર | ઉચ્ચ ઉપજ, વધુ લીલાશ અને તંદુરસ્ત છોડ | ઓછા પોષક તત્ત્વો શોષાઈ શકતા હોવાથી, ઉત્પાદન ઓછું રહે |
📌 તમારા પાક માટે વધુ ગુણવત્તા અને વધુ ઉત્પાદન મેળવવા છે? તો સામાન્ય આયર્ન નહિ, ચીલેટેડ આયર્ન વાપરો! ✅
🌾 કયા પાક માટે ચીલેટેડ આયર્ન શ્રેષ્ઠ છે?
For which crops is chelated iron fertilizer best?
પાક | ચીલેટેડ આયર્ન ઉપયોગ કરવો જોઈએ? |
---|---|
કપાસ (Cotton) | હા, Fe-EDDHA શ્રેષ્ઠ |
ડાંગર (Rice) | હા, Fe-DTPA અથવા Fe-EDDHA |
ગહું (Wheat) | હા, foliar spray અથવા drip માટે Fe-EDTA |
ટમેટાં (Tomato) | હા, Fe-EDTA foliar spray માટે ઉત્તમ |
દ્રાક્ષ (Grapes) | હા, Fe-EDDHA ઉત્તમ વિકલ્પ |
સાંબારા અને અન્ય શાકભાજી | હા, Fe-EDTA અને Fe-DTPA બંને યોગ્ય છે |
📌 ખેડૂત મિત્રો, જો તમારું પાક પીળાશ અનુભવતું હોય, તો આજે જ Fe-EDDHA અથવા Fe-EDTA અપનાવો!
💧 ચીલેટેડ આયર્ન કેવી રીતે વાપરવું?
How to use chelated iron for plants
1️⃣ જમીન દ્વારા (Soil Application)
- Fe-EDDHA અથવા Fe-DTPA જમીનમાં સીધું ઉમેરવું.
- ડોઝ: 5-10 કિગ્રા પ્રતિ એકર (પાકના પ્રકાર પર આધાર રાખે).
2️⃣ પાંદડા છંટકાવ (Foliar Spray)
- Fe-EDTA 0.1% – 0.5% દ્રાવણ બનાવી સ્પ્રે કરવું.
- 7-15 દિવસના અંતરે છાંટકોપ કરવો શ્રેષ્ઠ.
3️⃣ ટપક સિંચાઈ (Drip Irrigation)
- Fe-DTPA ટપક સિંચાઈ દ્વારા મૂળ સુધી પહોંચાડવું.
- દર 15-20 દિવસે એકવાર લાગુ કરવું.
📌 તમે કઈ પદ્ધતિ પસંદ કરી છે? તમારો અનુભવ શેર કરો! 💬
❌ સામાન્ય ભૂલો અને સાવચેતી
⚠ જમીનમાં સામાન્ય આયર્ન ખાતર વાપરવાથી પોષકતત્ત્વો લોક થઈ શકે છે. chelated iron fertilizer વધુ અસરકારક છે.
⚠ વિશિષ્ટ જમીન માટે યોગ્ય પ્રકાર પસંદ કરો (Fe-EDDHA, Fe-DTPA, Fe-EDTA).
⚠ જરૂત કરતાં વધુ પ્રમાણ વાપરવાથી નુકસાન થઈ શકે છે.
⚠ Foliar spray માટે જળબિંદુઓ સુકાઈ જવા દો, નહિ તો પાંદડા બળી શકે.
📌 ખેડૂતો માટે આ જ્ઞાન જ પાક માટે ઉન્નતિનો રસ્તો છે!
💰 ચીલેટેડ આયર્નની બજાર કિંમત અને ક્યાંથી ખરીદી શકાય?
What is chelated iron micronutrients price?
📌 શું તમે ચીલેટેડ આયર્ન ખરીદવા ઈચ્છો છો? તો તેનું બજાર મૂલ્ય જાણવું જરૂરી છે! 💰
👉 Fe-EDTA: ₹800-₹1500 પ્રતિ કિગ્રા
👉 Fe-DTPA: ₹900-₹1,700 પ્રતિ કિગ્રા
👉 Fe-EDDHA: ₹2,000-₹3,500 પ્રતિ કિગ્રા
📌 ક્યાંથી ખરીદી શકાય?
✅ IFFCO, Kribhco, ICAR સંસ્થાઓ દ્વારા પ્રામાણિક ચીલેટેડ આયર્ન ઉપલબ્ધ છે.
✅ Flipkart, Amazon, AgriBegri, જેવા ઓનલાઇન પ્લેટફોર્મ પર પણ ઉપલબ્ધ છે.
✅ નજીકની કૃષિ દુકાન અથવા ખેડૂત સહકારી મંડળીમાં પણ ઉપલબ્ધ છે.
📌 સસ્તું અને બિન-ગુણવત્તાવાળું આયર્ન ખાતર ન ખરીદો, હંમેશા પ્રીમિયમ બ્રાન્ડ પસંદ કરો! ✅
📢 અંતિમ વિચાર – ચીલેટેડ આયર્ન અપનાવો, પાકને તંદુરસ્ત બનાવો!
🚜 ખેડૂત ભાઈઓ, શું તમે જાણો છો કે chelated iron for plants એન્જિન તરીકે કામ કરે છે?
🌾 તમારા ખેતરમાં જો પાંદડા પીળા પડી રહ્યાં છે, તો આજે જ Fe-EDDHA અથવા Fe-EDTA વાપરવાનું શરૂ કરો!
📢 તમે chelated iron વાપરીને શું અનુભવ કર્યો? તમારું મંતવ્ય નીચે કમેન્ટમાં શેર કરો! 💬💚
#ચીલેટેડઆયર્ન #ખેડૂતમાહિતી #OrganicFarming #IronDeficiency #ChelatedMicronutrients #ખેડૂતવિકાસ #SoilHealth #FertilizerForHighYield
📌 ખેડૂતો માટે ઉપયોગી કૃષિ માહિતી માટે અમારા બ્લોગને અનુસરો! 🚜🌿
3 thoughts on “Chelated Iron for Plants: Benefits, Uses and Best Application Methods”